Fetih masalları ve gerçekler-3
Ancak Çandarlı gurubunun bu zaferi de uzun sürmedi. II.Murat yeniden tahta geçişinin üzerinden 5 yıl geçmeden 1451’ de, henüz 47 yaşındayken, Tunca adasında, çok sevdiği bir kaç genç erkekle beraber düzenlediği bir eğlence sonrasında fenalaşarak aniden öldü.
47 yaşın ölmek için oldukça genç bir yaş olduğu dikkate alınırsa Zaganos gurubunun satın aldığı adamlardan biri tarafından zehirlenmiş olması ihtimali hayli yüksektir. Düşünsenize, ortada hiçbir neden yokken genç bir padişah bir eğlence sonrasında fenalaşıyor ve 3 gün sonra ölüyor. II. Murat’ın Zaganos Partisinin satın aldığı adamlardan biri tarafından zehirlenerek öldürtüldüğünü düşünmemiz için yeterince neden var. Murat oğlu Fatih’i sevmiyordu. Oğlu Alaattin’in Zaganos gurubu tarafından öldürtüldüğünü biliyordu. Vasiyetnamesinde “Beni Alaattin’in yanına gömünüz.” dedikten sonra “Evlat ve akrabamdan kimseyi yanıma gömmeyiniz” şeklinde bir istekte bulunması oğlu Mehmet’e işaret ettiğini düşündürtüyor. Çünkü Alaattin Murat’ın padişah adayıyken, Mehmet, Murat’ın hiç istemediği Zaganos hizbinin padişah adayıdır.
Ayrıca Murat’in Ahmet adında yeni bir oğlu daha olmuştu ve Murat’ın bu oğlunu padişahlığa hazırlayacağı kesindi. Bu gerçek de Zaganos gurubunun elini çabuk tutması gerektiğini gösteriyor. Çünkü Sultan Murat henüz genç denilebilecek yaştadır ve çok muhtemelen Ahmet büyüyene kadar yaşayacaktır. 15-20 yıl sonra ölecek bir Murat, Zaganos gurubunun bütün planlarını suya düşürecek ve oğlu Ahmet’in tahta oturmasına engel olamayacaklardır. Bu nedenle Murat’ın, Ahmet büyümeden, hemen ortadan kaldırılması Mehmet’in tahta geçmesi için zorunludur.
Osmanlı’da bir padişahın ölümünü öğrenen yeniçerilerin ayaklanması ve kendi padişah adaylarını dayatmaya kalkması sık rastlanan bir durum olduğu için, ölüm genellikle saraydaki en güçlü hizbin adayı gelip tahta oturana kadar gizli tutulurdu.
İşte tam bu noktada Çandarlı hayatının hatasını yaptı ve Murat’ın ölümü üzerine, 5 yıl önce bir saray darbesiyle tahttan indirip Manisa’ya postaladığı Mehmet’e haber göndererek acele Edirne’ye gelmesini istedi.
Çandarlı’nın neden böyle yaptığını bilmiyoruz. Çandarlı Mehmet’i sevmiyordu. Mehmet de onu. Mehmet’in yerine neden Konstantinopol’e(Bizans’a) haber göndererek Orhan’ı çağırmadığını bilmiyoruz. Üstelik yeniçeriler de Mehmet’i sevmiyor, Şehzade Orhan’ı istiyordu ve Çandarlı’nın yeniçeriler üzerindeki hakimiyeti çok güçlüydü.
Burada durup, daha sonra yeğeni Mehmet’e karşı, kendisini destekleyen Türklerle birlikte İstanbul’un savunmasında yer alacak olan Orhan’ın kim olduğuna da kısaca değinelim. İstanbul’un fethine kadar, kardeş katliamından kurtulmak isteyen şehzadelerin kaçıp Bizans’a sığınması ve orada yaşaması sık yaşanan olaylardandı. Fatih’in dedesi Çelebi Mehmet, oğlu Murat’ın iktidar hırsını ve acımasızlığını bildiği için vasiyetnamesinde, eğer Murat tahta geçerse diğer oğullarını öldürmesin diye, onların Bizans imparatorunun korumasına verilmesini istediğini yazar. Vasiyetname yerine getirilemez ve Murat kardeşlerinin gözünü kör ettirir. Kesin olmamakla beraber Orhan’ın II. Murat’ın diğer bir kardeşi veya tahtta hak iddia etmesi ihtimali bulunan bir akrabası olduğunu ve kaçıp Bizans’a sığınmayı başardığını sanıyoruz. Orhan beraberindeki 600 cıvarında Türk’le birlikte İstanbul’da yaşıyor ve tahta oturmak için II.Murat’ın ölüm haberinin gelmesini bekliyordu. Bizans’ta bu tür şehzadeleri, gerektiğinde kendi adamı olarak Osmanlı tahtına oturabilecek bir unsur olarak elinin altında bulunduruyordu.
Belki de Çandarlı, Mehmet’in, tahta oturursa, İstanbul’u fethetmeye kalkmak gibi çılgın bir maceraya girişeceğini bilmiyor, şehzade Orhan’ı değil de onu Edirne’ye çağırdığı ve tahta 2. Kez oturmasını sağladığı için ona minnettar kalacağını ve kendisine duyduğu kini unutacağını sanıyordu.
Ve yine belki de Çandarlı kendisini çok güçlü hissediyor, bu nedenle Mehmet’in kendisine bir şey yapamayacağını sanıyordu. Yeniçeri Ağası Kurtçu Doğan, Anadolu Beylerbeyi Özgüroğlu İsa bey ve 2. Vezir İshak paşa Çandarlı’nın adamlarıydı. Yeniçerler de Çandarlı’yı seviyor, Mehmet’ten hiç hazzetmiyorlardı. Devletin tepesindeki unsurlardan sadece Rumeli Beylerbeyi Karaca bey Mehmet’ten yanaydı.
Çandarlı, Mehmet’in intikam almak için uygun zamanı bekleyen, kinini gizlemesini bilen bir doğası olduğunu, Mehmet’i Edirne’ye çağırmakla kendi mezarını kazdığını bilmiyordu. Çok muhtemelen Çandarlı’nın bu kararında onun devlete verdiği önem ve ciddi bir bürokrat olması önemli rol oynadı.
Evet, Çandarlı gizlice bir ulakla II.Mehmet’e haber göndererek derhal Edirne’ye gelmesini istedi. Mehmet askerleriyle birlikte hemen atına atlayarak uçar gibi Edirne’ye yol aldı. Ancak o daha Çanakkale cıvarındayken yeniçeriler Murat’ın ölümünü öğrenip ayaklandılar. Tahta 2. Mehmet’i değil, Şehzade Orhan’ı istiyorlar, üstelik ayaklanırlarken de Çandarlı’nın kendilerini destekleyeceğini, bu ayaklanmanın onu mutlu edeceğini zannediyorlardı. Oysa karşılarında Çandarlı’yı buldular. Çandarlı ayaklananları susturdu ve Mehmet’in tahta oturmasını sağladı.
Ancak Çandarlı gurubunun bu zaferi de uzun sürmedi. II.Murat yeniden tahta geçişinin üzerinden 5 yıl geçmeden 1451’ de, henüz 47 yaşındayken, Tunca adasında, çok sevdiği bir kaç genç erkekle beraber düzenlediği bir eğlence sonrasında fenalaşarak aniden öldü.
47 yaşın ölmek için oldukça genç bir yaş olduğu dikkate alınırsa Zaganos gurubunun satın aldığı adamlardan biri tarafından zehirlenmiş olması ihtimali hayli yüksektir. Düşünsenize, ortada hiçbir neden yokken genç bir padişah bir eğlence sonrasında fenalaşıyor ve 3 gün sonra ölüyor. II. Murat’ın Zaganos Partisinin satın aldığı adamlardan biri tarafından zehirlenerek öldürtüldüğünü düşünmemiz için yeterince neden var. Murat oğlu Fatih’i sevmiyordu. Oğlu Alaattin’in Zaganos gurubu tarafından öldürtüldüğünü biliyordu. Vasiyetnamesinde “Beni Alaattin’in yanına gömünüz.” dedikten sonra “Evlat ve akrabamdan kimseyi yanıma gömmeyiniz” şeklinde bir istekte bulunması oğlu Mehmet’e işaret ettiğini düşündürtüyor. Çünkü Alaattin Murat’ın padişah adayıyken, Mehmet, Murat’ın hiç istemediği Zaganos hizbinin padişah adayıdır.
Ayrıca Murat’in Ahmet adında yeni bir oğlu daha olmuştu ve Murat’ın bu oğlunu padişahlığa hazırlayacağı kesindi. Bu gerçek de Zaganos gurubunun elini çabuk tutması gerektiğini gösteriyor. Çünkü Sultan Murat henüz genç denilebilecek yaştadır ve çok muhtemelen Ahmet büyüyene kadar yaşayacaktır. 15-20 yıl sonra ölecek bir Murat, Zaganos gurubunun bütün planlarını suya düşürecek ve oğlu Ahmet’in tahta oturmasına engel olamayacaklardır. Bu nedenle Murat’ın, Ahmet büyümeden, hemen ortadan kaldırılması Mehmet’in tahta geçmesi için zorunludur.
Osmanlı’da bir padişahın ölümünü öğrenen yeniçerilerin ayaklanması ve kendi padişah adaylarını dayatmaya kalkması sık rastlanan bir durum olduğu için, ölüm genellikle saraydaki en güçlü hizbin adayı gelip tahta oturana kadar gizli tutulurdu.
İşte tam bu noktada Çandarlı hayatının hatasını yaptı ve Murat’ın ölümü üzerine, 5 yıl önce bir saray darbesiyle tahttan indirip Manisa’ya postaladığı Mehmet’e haber göndererek acele Edirne’ye gelmesini istedi.
Çandarlı’nın neden böyle yaptığını bilmiyoruz. Çandarlı Mehmet’i sevmiyordu. Mehmet de onu. Mehmet’in yerine neden Konstantinopol’e(Bizans’a) haber göndererek Orhan’ı çağırmadığını bilmiyoruz. Üstelik yeniçeriler de Mehmet’i sevmiyor, Şehzade Orhan’ı istiyordu ve Çandarlı’nın yeniçeriler üzerindeki hakimiyeti çok güçlüydü.
Burada durup, daha sonra yeğeni Mehmet’e karşı, kendisini destekleyen Türklerle birlikte İstanbul’un savunmasında yer alacak olan Orhan’ın kim olduğuna da kısaca değinelim. İstanbul’un fethine kadar, kardeş katliamından kurtulmak isteyen şehzadelerin kaçıp Bizans’a sığınması ve orada yaşaması sık yaşanan olaylardandı. Fatih’in dedesi Çelebi Mehmet, oğlu Murat’ın iktidar hırsını ve acımasızlığını bildiği için vasiyetnamesinde, eğer Murat tahta geçerse diğer oğullarını öldürmesin diye, onların Bizans imparatorunun korumasına verilmesini istediğini yazar. Vasiyetname yerine getirilemez ve Murat kardeşlerinin gözünü kör ettirir. Kesin olmamakla beraber Orhan’ın II. Murat’ın diğer bir kardeşi veya tahtta hak iddia etmesi ihtimali bulunan bir akrabası olduğunu ve kaçıp Bizans’a sığınmayı başardığını sanıyoruz. Orhan beraberindeki 600 cıvarında Türk’le birlikte İstanbul’da yaşıyor ve tahta oturmak için II.Murat’ın ölüm haberinin gelmesini bekliyordu. Bizans’ta bu tür şehzadeleri, gerektiğinde kendi adamı olarak Osmanlı tahtına oturabilecek bir unsur olarak elinin altında bulunduruyordu.
Belki de Çandarlı, Mehmet’in, tahta oturursa, İstanbul’u fethetmeye kalkmak gibi çılgın bir maceraya girişeceğini bilmiyor, şehzade Orhan’ı değil de onu Edirne’ye çağırdığı ve tahta 2. Kez oturmasını sağladığı için ona minnettar kalacağını ve kendisine duyduğu kini unutacağını sanıyordu.
Ve yine belki de Çandarlı kendisini çok güçlü hissediyor, bu nedenle Mehmet’in kendisine bir şey yapamayacağını sanıyordu. Yeniçeri Ağası Kurtçu Doğan, Anadolu Beylerbeyi Özgüroğlu İsa bey ve 2. Vezir İshak paşa Çandarlı’nın adamlarıydı. Yeniçerler de Çandarlı’yı seviyor, Mehmet’ten hiç hazzetmiyorlardı. Devletin tepesindeki unsurlardan sadece Rumeli Beylerbeyi Karaca bey Mehmet’ten yanaydı.
Çandarlı, Mehmet’in intikam almak için uygun zamanı bekleyen, kinini gizlemesini bilen bir doğası olduğunu, Mehmet’i Edirne’ye çağırmakla kendi mezarını kazdığını bilmiyordu. Çok muhtemelen Çandarlı’nın bu kararında onun devlete verdiği önem ve ciddi bir bürokrat olması önemli rol oynadı.
Evet, Çandarlı gizlice bir ulakla II.Mehmet’e haber göndererek derhal Edirne’ye gelmesini istedi. Mehmet askerleriyle birlikte hemen atına atlayarak uçar gibi Edirne’ye yol aldı. Ancak o daha Çanakkale cıvarındayken yeniçeriler Murat’ın ölümünü öğrenip ayaklandılar. Tahta 2. Mehmet’i değil, Şehzade Orhan’ı istiyorlar, üstelik ayaklanırlarken de Çandarlı’nın kendilerini destekleyeceğini, bu ayaklanmanın onu mutlu edeceğini zannediyorlardı. Oysa karşılarında Çandarlı’yı buldular. Çandarlı ayaklananları susturdu ve Mehmet’in tahta oturmasını sağladı.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder